24 tuinen met een verhaal
In de oude binnenstad liggen diverse openbaar toegankelijke tuinen, parken en perken die men wel zíet, maar al te vaak niet erkent voor wat ze zijn: verloren, vergeten pareltjes. Samen vormen deze pareltjes een tableau vivant van de geschiedenis van de stad. Zij vertellen ons een verhaal.
Zo is de Ursulinentuin oorspronkelijk onderdeel van de vestingwerken, maar ze vertelt daarnaast het verhaal van de Ursulinen die daar in 1843 neerstreken. Daarnaast is een deel van deze tuin ook memorietuin voor de gruwelijke moord op de joden in onze regio in de Tweede Wereldoorlog.
De Jardin des Roses toont de relatie tussen St Rosa, de Maagd Maria (roos zonder dorens) en Toon Hermans’ 24 rozen.
Ook Fort Sanderbout vertelt een verhaal van oorlog en vrede. Ook was het eeuwenlang de Joodse begraafplaats.
De schootsvelden vertellen het verhaal van oorlog en vernietiging, maar ook van vrede en wederopbouw, van eeuwenoude volkstuinen, van bleekvelden, van minnekozende paartjes, van water en de bescherming daartegen.
De Rosakapel vertelt het verhaal van Sint Rosa, maar ook van de pest, dysenterie én van de legende van de Bokkenrijders, die daar op een afgehakte hand hun Goddeloze eed gezworen zouden hebben… Zo zijn er talloze verhalen met elkaar te verbinden tot het ‘groene’ verhaal van de stad.
Geheime Tuinen
BezichtigenU kunt de tuinen op iedere eerste zaterdag van de maand onder begeleiding bezichtigen. Vertrek vanaf Jardin d’Isabelle om 11.30 uur. Bezichtiging tot 13.15 uur. Aanmelding niet nodig. Toegang gratis.
De tuinen van dichtbij bekeken
Jardin d’Isabelle
Tegenover de Cour Solanus ligt een tuin waaraan een ongelukkige liefdesgeschiedenis is verbonden. Charles Beltjens, zoon uit een geslacht van kooplieden, zag midden 19e eeuw voor zichzelf in de handel geen toekomst, maar volgde zijn dichterlijke hart. In de tuin van dokter de Borman vond hij zijn muze, diens dochter Isabelle. De dokter vond hem echter volstrekt ongeschikt en verbood de liefde. Charles ging naar Parijs, waar hij bekend werd, met Victor Hugo en Nobelprijswinnaar Sully Prud’homme optrok en zelfs als lid werd toegelaten van de gerenommeerde Académie Lamartine. Toen hij later terugkwam naar Sittard werd hij daar met name als zonderling beschouwd en ging voor de jeugd als ‘Rinaldo Rinaldini’ door het leven. Meteen na zijn dood werd hij, zoals zo vaak, wél als genie beschouwd en werd al snel geijverd voor een standbeeld. Dat kwam echter na honderd jaar pas en staat in de Jardin d’Isabelle. Het is getiteld ´Le Condor Captif´(de gevangen Condor) en beeldt zijn onmogelijke liefde uit
Jardin des Roses
In de Paardestraat bevindt zich het allereerste ‘Toon Hermanshuis’, een huis voor kankerpatiënten en hun naasten. Toon Hermans opende het en gaf er zijn naam aan, ter ere van zijn vrouw Rietje, die ook aan kanker stierf. Meteen ernaast bevindt zich nu de Jardin des Roses, waarin ook Toon zelf wordt geëerd, die met bijvoorbeeld het lied ‘24 rozen’ een monument van liefde bouwde voor velen. Rozen, die met hun dorens ook weer de pijn en het verdriet in het leven symboliseren.
In de Paardestraat bevindt zich het allereerste ‘Toon Hermanshuis’, een huis voor kankerpatiënten en hun naasten. Toon Hermans opende het en gaf er zijn naam aan, ter ere van zijn vrouw Rietje, die ook aan kanker stierf. Meteen ernaast bevindt zich nu de Jardin des Roses, waarin ook Toon zelf wordt geëerd, die met bijvoorbeeld het lied ‘24 rozen’ een monument van liefde bouwde voor velen. Rozen, die met hun dorens ook weer de pijn en het verdriet in het leven symboliseren.
Ursulinentuin / Stadstuin
De stadstuin is in 1993 gerealiseerd in de voormalige tuinen van het klooster en pensionaat van de Ursulinen. Basis is de tuin van de zusters Ursulinen, die zich in 1843 in het Huis op de Berg aan de Oude Markt vestigden en buiten de wal hun tuin hadden. De tuinen liggen in de voormalige schootsvelden van de stad. In de stadstuin bevindt zich, naast de nog aanwezige begraafplaats van de Ursulinen ook het monument voor de vermoorde joden uit Sittard en de regio. De tuin bestaat verder uit een stuk van de stadsgracht, enkele rozenperken, een perenlaantje en een speeltuintje. Sinds de restauratie van het ‘kloosterkwartier’ waaronder ook het voormalige klooster en pensionaat van de Ursulinen is de oude doorgang door de wal weer hersteld.
Stadswal
De stadswal van Sittard is vele eeuwen oud. In de wal bevindt zich bijna zeker nog een groot deel van de oude stadsmuren die vermoedelijk kort voor of rond 1300 zijn gebouwd. De muren werden later ‘aangeaard’ om de kanonskogels in het zand te kunnen ‘smoren’. De wal is vaak ´bedicht´ en bezongen, door bijvoorbeeld Thur Laudy, Jo Erens en Toon Hermans. De wal is van oudsher met linden beplant, de oudsten daarvan zijn ca 200 jaar oud. Ze dient al lange tijd als geliefd wandelpad voor vele verliefde paartjes. Vanaf de wal is er een mooi uitzicht op de oude schootsvelden met de eeuwenoude volkstuintjes. In de muren van de wal zijn bijzondere en soms zeldzame planten zichtbaar.
Onder aan de Begijnenhofwal staat het beeld van Zefke Mols, Limburgs bekendste zwerver en stadszonderling, gestorven in 1955. HijHij Hij was sigarenverkoper van beroep (vooral in Duitsland), werd onterecht van moord beschuldigd en bracht jaren door in een Duitse gevangenis. Vrijgelaten, zwierf hij door Europa maar kwam terug naar Sittard en werd daar een bekende verschijning. Hij bezat niets, maar leefde van giften en kreeg eten en onderdak van bewoners. Hij was, in zijn eenvoud, bij velen geliefd. Toen hij stierf kreeg hij een grote begrafenis, waarin alle lagen van de bevolking vertegenwoordigd waren. Hij werd onsterfelijk in een lied van troubadour Jo Erens en vereeuwigd in het beeld door Gène Eggen.
Jo Erensplantsoen, Tempelplein
Jo (of Jochem) Erens werd slechts 28 jaar oud, maar geldt bijna 60 jaar na zijn dood nog steeds als Limburg grootste troubadour. Onvergetelijk werden onder andere liederen als Zitterd (of Limburg) allein, Zefke Mols en Sjwerbelke. Hij stierf in 1955 aan een hersenbloeding terwijl hij aan het conservatorium klassieke muziek studeerde.
Plantsoen Gruizenstraat
Nabij het idyllische protestantse kerkje in een klein plantsoen werd in 1975 als eerbetoon aan de vele troubadours uit onze regio een beeld geplaatst. Naast Jo Erens waren dit onder andere ook Frits Rademacher, Hermans Veugelers en Chel Savelkoul. Daarna stonden er nog nieuwe troubadours op, zoals Anja Bovendeaard. Ook zij worden geëerd, maar vooral ook gestimuleerd om de wereld mooier te blijven maken met hun muziek en teksten.
Volkstuinen aan de wal
De Sittardse schootsvelden hebben sinds de stad in 1677 door de Franse legers deels in de as werd gelegd en ook de vestingwerken grotendeels werden verwoest, geen militaire functie meer. Daardoor zijn er in de afgelopen driehonderd jaar bijzondere groenstructuren ontstaan, zoals volkstuinen waardoorheen inmiddels eeuwenoude paden lopen die omzoomd zijn door inheemse struiken zoals meidoorn en de zeldzame gele kornoelje. Op diverse plekken zijn de schootsvelden in de afgelopen eeuw in gebruik genomen als weg, parkeerplaats of er staan gebouwen (Engelenkampstraat, de Wieër bijvoorbeeld). Op een vrij groot deel is de Odaparking aangelegd waar bovenop inmiddels weer moderne groenstructuren aanwezig zijn. De volkstuinen aan ‘de Gats’ zijn echter onafgebroken als ‘stadstuinen’ in gebruik sinds tenminste het laatste kwart van de 17e eeuw en zijn daarmee in Nederland en waarschijnlijk in Europa uniek cultureel erfgoed.
Gruuzehaöfke
Middenin de stad hebben bewoners van appartementen in de Gruizenstraat een tegenover hun woningen braakliggend terrein in gebruik genomen als openbare tuin, waar iedereen welkom is om even uit te rusten. Vroeger stonden hier woningen, maar die zijn al veertig jaar geleden afgebroken.
Lambrisering van Michielskerk of paterskerk
Een buitenbeentje, maar een element met een bijzondere waarde. Kort na het midden van de 17e eeuw werd de paterskerk gebouwd door de Dominicanen. In de kerk werd aan het eind van de 17e eeuw een imposante lambrisering aangebracht van de uitheemse planten, groente en fruit die aanwezig waren in de gebieden overzee, met name Zuid Amerika. Onopvallend, maar van nabij beschouwd kleine kunstwerkjes die tot de bijzondere houtsnijkunst uit die dagen gerekend mogen worden. Geen echt leven, maar wel levensecht en daadwerkelijk voor velen een geheim…
Bedevaarttuin Mariapark
In 1867 vond in Sittard een wonder plaats, toegeschreven aan Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart, dat een pensionaire (leerling) van de Ursulinen het leven redde. Het gevolg was het ontstaan van een bedevaartplek en een explosie van devotie die in Nederland haar gelijke nooit heeft gehad. Tegen 1890 waren er meerdere miljoenen mensen lid van de aartsbroederschap die er bij hoorde. Tegenover de bedevaartkerk (die enige jaren ervoor Nederlands eerste basiliek was geworden) werd voor de grote toestroom aan bedevaartgangers een kruisgang met binnentuin (pandhof) gebouwd. In het Mariapark, zoals het werd genoemd, konden bedevaartgangers vieringen bijwonen. Door de grote ramen, die helemaal van glas in lood zijn gemaakt, was het feitelijk een grote tuin.
Kloostertuin en binnentuin Agnetenberg
In het klooster van Agnetenberg worden al meer dan anderhalve eeuw oudere mensen verzorgd en opgevangen. In de grote tuin achter het klooster, oorspronkelijk onderdeel van de vestingwerken van de stad, is een oase ontstaan. De rustieke 17e eeuwse pandhof, is een lust voor het oog en een weldaad voor de ziel.
De stadstuin is in 1993 gerealiseerd in de voormalige tuinen van het klooster en pensionaat van de Ursulinen. Basis is de tuin van de zusters Ursulinen, die zich in 1843 in het Huis op de Berg aan de Oude Markt vestigden en buiten de wal hun tuin hadden. De tuinen liggen in de voormalige schootsvelden van de stad. In de stadstuin bevindt zich, naast de nog aanwezige begraafplaats van de Ursulinen ook het monument voor de vermoorde joden uit Sittard en de regio. De tuin bestaat verder uit een stuk van de stadsgracht, enkele rozenperken, een perenlaantje en een speeltuintje. Sinds de restauratie van het ‘kloosterkwartier’ waaronder ook het voormalige klooster en pensionaat van de Ursulinen is de oude doorgang door de wal weer hersteld.
Stadswal
De stadswal van Sittard is vele eeuwen oud. In de wal bevindt zich bijna zeker nog een groot deel van de oude stadsmuren die vermoedelijk kort voor of rond 1300 zijn gebouwd. De muren werden later ‘aangeaard’ om de kanonskogels in het zand te kunnen ‘smoren’. De wal is vaak ´bedicht´ en bezongen, door bijvoorbeeld Thur Laudy, Jo Erens en Toon Hermans. De wal is van oudsher met linden beplant, de oudsten daarvan zijn ca 200 jaar oud. Ze dient al lange tijd als geliefd wandelpad voor vele verliefde paartjes. Vanaf de wal is er een mooi uitzicht op de oude schootsvelden met de eeuwenoude volkstuintjes. In de muren van de wal zijn bijzondere en soms zeldzame planten zichtbaar.
Onder aan de Begijnenhofwal staat het beeld van Zefke Mols, Limburgs bekendste zwerver en stadszonderling, gestorven in 1955. HijHij Hij was sigarenverkoper van beroep (vooral in Duitsland), werd onterecht van moord beschuldigd en bracht jaren door in een Duitse gevangenis. Vrijgelaten, zwierf hij door Europa maar kwam terug naar Sittard en werd daar een bekende verschijning. Hij bezat niets, maar leefde van giften en kreeg eten en onderdak van bewoners. Hij was, in zijn eenvoud, bij velen geliefd. Toen hij stierf kreeg hij een grote begrafenis, waarin alle lagen van de bevolking vertegenwoordigd waren. Hij werd onsterfelijk in een lied van troubadour Jo Erens en vereeuwigd in het beeld door Gène Eggen.
Jo Erensplantsoen, Tempelplein
Jo (of Jochem) Erens werd slechts 28 jaar oud, maar geldt bijna 60 jaar na zijn dood nog steeds als Limburg grootste troubadour. Onvergetelijk werden onder andere liederen als Zitterd (of Limburg) allein, Zefke Mols en Sjwerbelke. Hij stierf in 1955 aan een hersenbloeding terwijl hij aan het conservatorium klassieke muziek studeerde.
Plantsoen Gruizenstraat
Nabij het idyllische protestantse kerkje in een klein plantsoen werd in 1975 als eerbetoon aan de vele troubadours uit onze regio een beeld geplaatst. Naast Jo Erens waren dit onder andere ook Frits Rademacher, Hermans Veugelers en Chel Savelkoul. Daarna stonden er nog nieuwe troubadours op, zoals Anja Bovendeaard. Ook zij worden geëerd, maar vooral ook gestimuleerd om de wereld mooier te blijven maken met hun muziek en teksten.
Volkstuinen aan de wal
De Sittardse schootsvelden hebben sinds de stad in 1677 door de Franse legers deels in de as werd gelegd en ook de vestingwerken grotendeels werden verwoest, geen militaire functie meer. Daardoor zijn er in de afgelopen driehonderd jaar bijzondere groenstructuren ontstaan, zoals volkstuinen waardoorheen inmiddels eeuwenoude paden lopen die omzoomd zijn door inheemse struiken zoals meidoorn en de zeldzame gele kornoelje. Op diverse plekken zijn de schootsvelden in de afgelopen eeuw in gebruik genomen als weg, parkeerplaats of er staan gebouwen (Engelenkampstraat, de Wieër bijvoorbeeld). Op een vrij groot deel is de Odaparking aangelegd waar bovenop inmiddels weer moderne groenstructuren aanwezig zijn. De volkstuinen aan ‘de Gats’ zijn echter onafgebroken als ‘stadstuinen’ in gebruik sinds tenminste het laatste kwart van de 17e eeuw en zijn daarmee in Nederland en waarschijnlijk in Europa uniek cultureel erfgoed.
Gruuzehaöfke
Middenin de stad hebben bewoners van appartementen in de Gruizenstraat een tegenover hun woningen braakliggend terrein in gebruik genomen als openbare tuin, waar iedereen welkom is om even uit te rusten. Vroeger stonden hier woningen, maar die zijn al veertig jaar geleden afgebroken.
Lambrisering van Michielskerk of paterskerk
Een buitenbeentje, maar een element met een bijzondere waarde. Kort na het midden van de 17e eeuw werd de paterskerk gebouwd door de Dominicanen. In de kerk werd aan het eind van de 17e eeuw een imposante lambrisering aangebracht van de uitheemse planten, groente en fruit die aanwezig waren in de gebieden overzee, met name Zuid Amerika. Onopvallend, maar van nabij beschouwd kleine kunstwerkjes die tot de bijzondere houtsnijkunst uit die dagen gerekend mogen worden. Geen echt leven, maar wel levensecht en daadwerkelijk voor velen een geheim…
Bedevaarttuin Mariapark
In 1867 vond in Sittard een wonder plaats, toegeschreven aan Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart, dat een pensionaire (leerling) van de Ursulinen het leven redde. Het gevolg was het ontstaan van een bedevaartplek en een explosie van devotie die in Nederland haar gelijke nooit heeft gehad. Tegen 1890 waren er meerdere miljoenen mensen lid van de aartsbroederschap die er bij hoorde. Tegenover de bedevaartkerk (die enige jaren ervoor Nederlands eerste basiliek was geworden) werd voor de grote toestroom aan bedevaartgangers een kruisgang met binnentuin (pandhof) gebouwd. In het Mariapark, zoals het werd genoemd, konden bedevaartgangers vieringen bijwonen. Door de grote ramen, die helemaal van glas in lood zijn gemaakt, was het feitelijk een grote tuin.
Kloostertuin en binnentuin Agnetenberg
In het klooster van Agnetenberg worden al meer dan anderhalve eeuw oudere mensen verzorgd en opgevangen. In de grote tuin achter het klooster, oorspronkelijk onderdeel van de vestingwerken van de stad, is een oase ontstaan. De rustieke 17e eeuwse pandhof, is een lust voor het oog en een weldaad voor de ziel.
Algemene Begraafplaats
Op de begraafplaats, die door ligging en aanleg een bezinningsplek bij uitstek is, ligt een aantal mensen begraven die voor de Sittardse geschiedenis van grote betekenis zijn geweest. Hieronder zijn de beroemde troubadour Jo Erens, stadszwerver Zefke Mols en Sittards beroemdste zoon, Toon Hermans. Ook een relikwie van deken Louis Tijssen, die op de nominatie staat om zalig verklaard te worden, bevindt zich nog in het graf waarin hij rustte, voordat hij in 2011 plechtig werd overgebracht naar de St Petruskerk. Oorlog en vrede worden in de markante steen van verzetsman Zef ‘de witte’ Ronden uitgebeeld, naast de kruisen van diverse militairen.
Gemmakapel en -hofke
Net buiten het centrum ligt aan de Leyenbroekerweg het voormalig kloostercomplex van de Passionistinnen. De kapel is toegewijd aan de heilige Gemma Galgani. De kapel, van waaruit Toon Hermans, groot aanbidder van de Heilige Gemma ten Grave werd gedragen, is gelukkig nog als centrum van stilte en gebed in gebruik. In de oude kloostertuin is een aantal huizen gebouwd, op een mooie verstilde manier, als waren het begijnenhuizen. In de tuin staan een aantal bomen die na de bloei zaden laten vallen die als kralen van de rozenkrans werden en worden gebruikt..
Voetvallen
De zeven voetvallen die heuvelop aan de Kolleberg staan, zijn sinds enkele honderden jaren de plek waar men biddend richting Rosakapel trok. Ongeveer honderd jaar geleden zijn de voetvallen, gesponsord door inwoners van de stad, vernieuwd.
Levetenhöfke
De hof van Olijven (levetenhöfke )is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd halverwege de Kolleberg. Het was een plek voor gebed, waarbij het innerlijk lijden van Christus wordt uitgebeeld, voordat hij de uiterlijke lijdensweg moest gaan.
Krombroodberg
Al honderden jaren wordt er in de Kolleberg zand gewonnen. Grote delen van de helling zijn zo afgegraven. Nadat bijna honderd jaar geleden de winning stopte heeft de natuur haar plaats weer opgeëist en is de Kolleberg een van de mooiste en meest rustieke plekken van stad en streek geworden. Niet voor niets dat dit stukje Pieterpad als een van de mooiste van het hele pad wordt beschouwd. Op tweederde van de helling licht aan de linkerzijde een duidelijk zichtbare rest van een zandgroeve. Tegenwoordig wordt het de krombroodjesberg genoemd. Krombroodjes zijn witte halvemaanvormige broodjes die tijdens halfvasten (zondag laetare) worden uitgegooid voor de jeugd. Het is een gebruik dat al in de 16e eeuw wordt beschreven. Het komt voort uit het evangelie van de wonderbare broodvermenigvuldiging. Van oudsher werden op deze dag de armen en kinderen gesteund met (luxe) wittebrood. Tegenover de krombroodjesberg ligt de verborgen en (vooral ’s avonds) mysterieuze weide waar jaarlijks het kindervakantiewerk plaatsvindt waardoor honderden kinderen een onvergetelijke vakantieperiode hebben.
Rosakapel
In 1668 heerste er een grote dysenterie-epidemie in Sittard en omgeving. Sint Rosa, (toen pás zaligverklaard als eerste heilige uit Zuid Amerika), werd aangeroepen door de bewoners van de stad en toen de epidemie naliet, in 1669 uitgeroepen tot stadspatrones. Bijzonder, want Sittard is daarmee de eerste plaats in de hele wereld die haar deze eer betoonde. Pas later werd ze patrones van Lima, van Perus, van heel Zuid-Amerika. In 1675 werd op de Kolleberg ter ere van haar een kapel gebouwd, waarheen sindsdien ieder jaar een processie trekt. De kapel staat ook centraal in legenden rondom de bende van de Bokkenrijders, die in de 18e eeuw in onze regio moordden, plunderden en brandden. In de kapel werd bij een afgehakte hand de eed van de Bokkenrijders gezworen.
Memoriebos Kolleberg
In 1999 werd bovenop de Kolleberg een memoriebos aangelegd. Hierin konden mensen gesponsorde bomen aanplanten, die herinnerden aan een naaste die door ziekte of anderszins ontvallen was. Het bos is inmiddels een rustplek voor velen geworden op hun weg door het leven.
Duustergats
Lopend door de Duustergats, van de Rosakapel naar de begraafplaats, komt men ongeveer halverwege langs de plek waar in de oorlog een Amerikaans vliegtuig neerstortte. In de Duustergats is een herdenkingszuil geplaatst voor de piloot die de crash niet overleefde.
Stadspark, met Bergerhof en Ophovenerhof
Het Stadspark is ontworpen als een ‘totaalconcept’ door architect Tersteeg. Het is gerealiseerd tussen bestaande historische structuren, zoals de van oorsprong 13e – 18e eeuwse Ophovenerhof en –molen, de 17e eeuwse Stenen Sluis en de 15-17ee eeuwse herenhoeve Bergerhof. Bijna honderd jaar geleden zijn er veel bijzondere bomen geplant en in het park bevindt zich ook een oude put, de St Jansput, Aan het water uit de put werd vroeger geneeskracht toegeschreven. Bij de Ophovenerhof bevindt zich een oude ‘boerderijtuin’ die door cliënten van de zorgboerderij wordt onderhouden. Op het terras zijn regelmatig streekproducten van eigen bodem verkrijgbaar
Protestantse begraafplaats
In Sittard bestond al vroeg een protestantse gemeente, omdat de hertogen van Gulik een gedogende houding ten opzichte van zowel protestanten als joden innamen. Al kort na 1600 hadden de protestanten hun eigen begraafplaats, die nog steeds in gebruik is. In de kleine oase van rust bevinden zich grafmonumenten uit de laatste 400 jaar, waaronder enkele opmerkelijke. Zo zullen er op weinig protestantse begraafplaatsen engelen voorkomen en al helemaal geen herdenkingsplaatjes aan Lourdes…
Frans Klooster
In 1903 kwamen een aantal zusters van ‘La Divine Providence’ (de Goddelijke Voorzienigheid) naar Sittard om daar een ziekenhuis te beginnen. Het groeide uit tot wat nu Orbis Medisch Centrum is. Op de oorspronkelijke locatie aan de Walramstraat te Sittard staat, na de sloop van het voormalige Maaslandziekenhuis, nog steeds, als monument van barmhartigheid, het begin van dit alles, het ‘ Frans Klooster’. In een kleine tuin staat een veldkruis, als symbool van opoffering.
Op de begraafplaats, die door ligging en aanleg een bezinningsplek bij uitstek is, ligt een aantal mensen begraven die voor de Sittardse geschiedenis van grote betekenis zijn geweest. Hieronder zijn de beroemde troubadour Jo Erens, stadszwerver Zefke Mols en Sittards beroemdste zoon, Toon Hermans. Ook een relikwie van deken Louis Tijssen, die op de nominatie staat om zalig verklaard te worden, bevindt zich nog in het graf waarin hij rustte, voordat hij in 2011 plechtig werd overgebracht naar de St Petruskerk. Oorlog en vrede worden in de markante steen van verzetsman Zef ‘de witte’ Ronden uitgebeeld, naast de kruisen van diverse militairen.
Gemmakapel en -hofke
Net buiten het centrum ligt aan de Leyenbroekerweg het voormalig kloostercomplex van de Passionistinnen. De kapel is toegewijd aan de heilige Gemma Galgani. De kapel, van waaruit Toon Hermans, groot aanbidder van de Heilige Gemma ten Grave werd gedragen, is gelukkig nog als centrum van stilte en gebed in gebruik. In de oude kloostertuin is een aantal huizen gebouwd, op een mooie verstilde manier, als waren het begijnenhuizen. In de tuin staan een aantal bomen die na de bloei zaden laten vallen die als kralen van de rozenkrans werden en worden gebruikt..
Voetvallen
De zeven voetvallen die heuvelop aan de Kolleberg staan, zijn sinds enkele honderden jaren de plek waar men biddend richting Rosakapel trok. Ongeveer honderd jaar geleden zijn de voetvallen, gesponsord door inwoners van de stad, vernieuwd.
Levetenhöfke
De hof van Olijven (levetenhöfke )is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd halverwege de Kolleberg. Het was een plek voor gebed, waarbij het innerlijk lijden van Christus wordt uitgebeeld, voordat hij de uiterlijke lijdensweg moest gaan.
Krombroodberg
Al honderden jaren wordt er in de Kolleberg zand gewonnen. Grote delen van de helling zijn zo afgegraven. Nadat bijna honderd jaar geleden de winning stopte heeft de natuur haar plaats weer opgeëist en is de Kolleberg een van de mooiste en meest rustieke plekken van stad en streek geworden. Niet voor niets dat dit stukje Pieterpad als een van de mooiste van het hele pad wordt beschouwd. Op tweederde van de helling licht aan de linkerzijde een duidelijk zichtbare rest van een zandgroeve. Tegenwoordig wordt het de krombroodjesberg genoemd. Krombroodjes zijn witte halvemaanvormige broodjes die tijdens halfvasten (zondag laetare) worden uitgegooid voor de jeugd. Het is een gebruik dat al in de 16e eeuw wordt beschreven. Het komt voort uit het evangelie van de wonderbare broodvermenigvuldiging. Van oudsher werden op deze dag de armen en kinderen gesteund met (luxe) wittebrood. Tegenover de krombroodjesberg ligt de verborgen en (vooral ’s avonds) mysterieuze weide waar jaarlijks het kindervakantiewerk plaatsvindt waardoor honderden kinderen een onvergetelijke vakantieperiode hebben.
Rosakapel
In 1668 heerste er een grote dysenterie-epidemie in Sittard en omgeving. Sint Rosa, (toen pás zaligverklaard als eerste heilige uit Zuid Amerika), werd aangeroepen door de bewoners van de stad en toen de epidemie naliet, in 1669 uitgeroepen tot stadspatrones. Bijzonder, want Sittard is daarmee de eerste plaats in de hele wereld die haar deze eer betoonde. Pas later werd ze patrones van Lima, van Perus, van heel Zuid-Amerika. In 1675 werd op de Kolleberg ter ere van haar een kapel gebouwd, waarheen sindsdien ieder jaar een processie trekt. De kapel staat ook centraal in legenden rondom de bende van de Bokkenrijders, die in de 18e eeuw in onze regio moordden, plunderden en brandden. In de kapel werd bij een afgehakte hand de eed van de Bokkenrijders gezworen.
Memoriebos Kolleberg
In 1999 werd bovenop de Kolleberg een memoriebos aangelegd. Hierin konden mensen gesponsorde bomen aanplanten, die herinnerden aan een naaste die door ziekte of anderszins ontvallen was. Het bos is inmiddels een rustplek voor velen geworden op hun weg door het leven.
Duustergats
Lopend door de Duustergats, van de Rosakapel naar de begraafplaats, komt men ongeveer halverwege langs de plek waar in de oorlog een Amerikaans vliegtuig neerstortte. In de Duustergats is een herdenkingszuil geplaatst voor de piloot die de crash niet overleefde.
Stadspark, met Bergerhof en Ophovenerhof
Het Stadspark is ontworpen als een ‘totaalconcept’ door architect Tersteeg. Het is gerealiseerd tussen bestaande historische structuren, zoals de van oorsprong 13e – 18e eeuwse Ophovenerhof en –molen, de 17e eeuwse Stenen Sluis en de 15-17ee eeuwse herenhoeve Bergerhof. Bijna honderd jaar geleden zijn er veel bijzondere bomen geplant en in het park bevindt zich ook een oude put, de St Jansput, Aan het water uit de put werd vroeger geneeskracht toegeschreven. Bij de Ophovenerhof bevindt zich een oude ‘boerderijtuin’ die door cliënten van de zorgboerderij wordt onderhouden. Op het terras zijn regelmatig streekproducten van eigen bodem verkrijgbaar
Protestantse begraafplaats
In Sittard bestond al vroeg een protestantse gemeente, omdat de hertogen van Gulik een gedogende houding ten opzichte van zowel protestanten als joden innamen. Al kort na 1600 hadden de protestanten hun eigen begraafplaats, die nog steeds in gebruik is. In de kleine oase van rust bevinden zich grafmonumenten uit de laatste 400 jaar, waaronder enkele opmerkelijke. Zo zullen er op weinig protestantse begraafplaatsen engelen voorkomen en al helemaal geen herdenkingsplaatjes aan Lourdes…
Frans Klooster
In 1903 kwamen een aantal zusters van ‘La Divine Providence’ (de Goddelijke Voorzienigheid) naar Sittard om daar een ziekenhuis te beginnen. Het groeide uit tot wat nu Orbis Medisch Centrum is. Op de oorspronkelijke locatie aan de Walramstraat te Sittard staat, na de sloop van het voormalige Maaslandziekenhuis, nog steeds, als monument van barmhartigheid, het begin van dit alles, het ‘ Frans Klooster’. In een kleine tuin staat een veldkruis, als symbool van opoffering.
Ursulinentuin / Stadstuin
De stadstuin is in 1993 gerealiseerd in de voormalige tuinen van het klooster en pensionaat van de Ursulinen. Basis is de tuin van de zusters Ursulinen, die zich in 1843 in het Huis op de Berg aan de Oude Markt vestigden en buiten de wal hun tuin hadden. De tuinen liggen in de voormalige schootsvelden van de stad. In de stadstuin bevindt zich, naast de nog aanwezige begraafplaats van de Ursulinen ook het monument voor de vermoorde joden uit Sittard en de regio. De tuin bestaat verder uit een stuk van de stadsgracht, enkele rozenperken, een perenlaantje en een speeltuintje. Sinds de restauratie van het ‘kloosterkwartier’ waaronder ook het voormalige klooster en pensionaat van de Ursulinen is de oude doorgang door de wal weer hersteld.
De stadstuin is in 1993 gerealiseerd in de voormalige tuinen van het klooster en pensionaat van de Ursulinen. Basis is de tuin van de zusters Ursulinen, die zich in 1843 in het Huis op de Berg aan de Oude Markt vestigden en buiten de wal hun tuin hadden. De tuinen liggen in de voormalige schootsvelden van de stad. In de stadstuin bevindt zich, naast de nog aanwezige begraafplaats van de Ursulinen ook het monument voor de vermoorde joden uit Sittard en de regio. De tuin bestaat verder uit een stuk van de stadsgracht, enkele rozenperken, een perenlaantje en een speeltuintje. Sinds de restauratie van het ‘kloosterkwartier’ waaronder ook het voormalige klooster en pensionaat van de Ursulinen is de oude doorgang door de wal weer hersteld.
Stadswal
De stadswal van Sittard is vele eeuwen oud. In de wal bevindt zich bijna zeker nog een groot deel van de oude stadsmuren die vermoedelijk kort voor of rond 1300 zijn gebouwd. De muren werden later ‘aangeaard’ om de kanonskogels in het zand te kunnen ‘smoren’. De wal is vaak ´bedicht´ en bezongen, door bijvoorbeeld Thur Laudy, Jo Erens en Toon Hermans. De wal is van oudsher met linden beplant, de oudsten daarvan zijn ca 200 jaar oud. Ze dient al lange tijd als geliefd wandelpad voor vele verliefde paartjes. Vanaf de wal is er een mooi uitzicht op de oude schootsvelden met de eeuwenoude volkstuintjes. In de muren van de wal zijn bijzondere en soms zeldzame planten zichtbaar.
Onder aan de Begijnenhofwal staat het beeld van Zefke Mols, Limburgs bekendste zwerver en stadszonderling, gestorven in 1955. HijHij Hij was sigarenverkoper van beroep (vooral in Duitsland), werd onterecht van moord beschuldigd en bracht jaren door in een Duitse gevangenis.
De stadswal van Sittard is vele eeuwen oud. In de wal bevindt zich bijna zeker nog een groot deel van de oude stadsmuren die vermoedelijk kort voor of rond 1300 zijn gebouwd. De muren werden later ‘aangeaard’ om de kanonskogels in het zand te kunnen ‘smoren’. De wal is vaak ´bedicht´ en bezongen, door bijvoorbeeld Thur Laudy, Jo Erens en Toon Hermans. De wal is van oudsher met linden beplant, de oudsten daarvan zijn ca 200 jaar oud. Ze dient al lange tijd als geliefd wandelpad voor vele verliefde paartjes. Vanaf de wal is er een mooi uitzicht op de oude schootsvelden met de eeuwenoude volkstuintjes. In de muren van de wal zijn bijzondere en soms zeldzame planten zichtbaar.
Onder aan de Begijnenhofwal staat het beeld van Zefke Mols, Limburgs bekendste zwerver en stadszonderling, gestorven in 1955. HijHij Hij was sigarenverkoper van beroep (vooral in Duitsland), werd onterecht van moord beschuldigd en bracht jaren door in een Duitse gevangenis.
Vrijgelaten, zwierf hij door Europa maar kwam terug naar Sittard en werd daar een bekende verschijning.Hij bezat niets, maar leefde van giften en kreeg eten en onderdak
van bewoners. Hij was, in zijn eenvoud, bij velen geliefd. Toen hij stierf
kreeg hij een grote begrafenis, waarin alle lagen van de bevolking
vertegenwoordigd waren. Hij werd onsterfelijk in een lied van troubadour Jo
Erens en vereeuwigd in het beeld door Gène Eggen.
Fort Sanderbout
De historische binnenstad van Sittard kent veel verborgen pareltjes. Zoals Fort Sanderbout. Verscholen in de oostelijke schootsvelden bij de Putstraat ligt dit enige zichtbare bolwerk uit de oude vestingwerken van Sittard. Het is één van de laatste getuigen van een bewogen geschiedenis.
Binnen het gerenoveerde Fort Sanderbout neemt de organisatie je mee in die geschiedenis. Het fort herbergt drie exposities: verdediging door de eeuwen heen, Joodse begraafplaats en wijngaard. Drie totaal verschillende thema’s die samen het verhaal van Sittard vertellen. Een vestingstad waar verdediging, religie en voeding van levensbelang waren.
Wijngaard Fort Sanderbout ligt op een unieke plek. De wortels van de druivenranken halen hun voeding uit de eeuwenoude schootsvelden aan de voet van Fort Sanderbout, een voormalig bastion in de vestingwerken van Sittard. Een gedreven clubje vrijwilligers verzorgt de druivenranken met veel liefde en toewijding.
Binnen in het Fort maken ze op ambachtelijke wijze heerlijke wijn van hun pinot noir en pinot gris druiven: de Zittesje Wien van de Wal. Wil je ook Wien van de Wal proberen? Boek dan een rondleiding en wijnproeverij.
De historische binnenstad van Sittard kent veel verborgen pareltjes. Zoals Fort Sanderbout. Verscholen in de oostelijke schootsvelden bij de Putstraat ligt dit enige zichtbare bolwerk uit de oude vestingwerken van Sittard. Het is één van de laatste getuigen van een bewogen geschiedenis.
Binnen het gerenoveerde Fort Sanderbout neemt de organisatie je mee in die geschiedenis. Het fort herbergt drie exposities: verdediging door de eeuwen heen, Joodse begraafplaats en wijngaard. Drie totaal verschillende thema’s die samen het verhaal van Sittard vertellen. Een vestingstad waar verdediging, religie en voeding van levensbelang waren.
Wijngaard Fort Sanderbout ligt op een unieke plek. De wortels van de druivenranken halen hun voeding uit de eeuwenoude schootsvelden aan de voet van Fort Sanderbout, een voormalig bastion in de vestingwerken van Sittard. Een gedreven clubje vrijwilligers verzorgt de druivenranken met veel liefde en toewijding.
Binnen in het Fort maken ze op ambachtelijke wijze heerlijke wijn van hun pinot noir en pinot gris druiven: de Zittesje Wien van de Wal. Wil je ook Wien van de Wal proberen? Boek dan een rondleiding en wijnproeverij.
Volkstuinen aan de wal
De Sittardse schootsvelden hebben sinds de stad in 1677 door de Franse legers deels in de as werd gelegd en ook de vestingwerken grotendeels werden verwoest, geen militaire functie meer. Daardoor zijn er in de afgelopen driehonderd jaar bijzondere groenstructuren ontstaan, zoals volkstuinen waardoorheen inmiddels eeuwenoude paden lopen die omzoomd zijn door inheemse struiken zoals meidoorn en de zeldzame gele kornoelje. Op diverse plekken zijn de schootsvelden in de afgelopen eeuw in gebruik genomen als weg, parkeerplaats of er staan gebouwen (Engelenkampstraat, de Wieër bijvoorbeeld). Op een vrij groot deel is de Odaparking aangelegd waar bovenop inmiddels weer moderne groenstructuren aanwezig zijn. De volkstuinen aan ‘de Gats’ zijn echter onafgebroken als ‘stadstuinen’ in gebruik sinds tenminste het laatste kwart van de 17e eeuw en zijn daarmee in Nederland en waarschijnlijk in Europa uniek cultureel erfgoed.
Gruuzehaöfke
Middenin de stad hebben bewoners van appartementen in de Gruizenstraat een tegenover hun woningen braakliggend terrein in gebruik genomen als openbare tuin, waar iedereen welkom is om even uit te rusten. Vroeger stonden hier woningen, maar die zijn al veertig jaar geleden afgebroken.
De Sittardse schootsvelden hebben sinds de stad in 1677 door de Franse legers deels in de as werd gelegd en ook de vestingwerken grotendeels werden verwoest, geen militaire functie meer. Daardoor zijn er in de afgelopen driehonderd jaar bijzondere groenstructuren ontstaan, zoals volkstuinen waardoorheen inmiddels eeuwenoude paden lopen die omzoomd zijn door inheemse struiken zoals meidoorn en de zeldzame gele kornoelje. Op diverse plekken zijn de schootsvelden in de afgelopen eeuw in gebruik genomen als weg, parkeerplaats of er staan gebouwen (Engelenkampstraat, de Wieër bijvoorbeeld). Op een vrij groot deel is de Odaparking aangelegd waar bovenop inmiddels weer moderne groenstructuren aanwezig zijn. De volkstuinen aan ‘de Gats’ zijn echter onafgebroken als ‘stadstuinen’ in gebruik sinds tenminste het laatste kwart van de 17e eeuw en zijn daarmee in Nederland en waarschijnlijk in Europa uniek cultureel erfgoed.
Gruuzehaöfke
Middenin de stad hebben bewoners van appartementen in de Gruizenstraat een tegenover hun woningen braakliggend terrein in gebruik genomen als openbare tuin, waar iedereen welkom is om even uit te rusten. Vroeger stonden hier woningen, maar die zijn al veertig jaar geleden afgebroken.
Jo Erensplantsoen, Tempelplein
Jo (of Jochem) Erens werd slechts 28 jaar oud, maar geldt bijna 60 jaar na zijn dood nog steeds als Limburg grootste troubadour. Onvergetelijk werden onder andere liederen als Zitterd (of Limburg) allein, Zefke Mols en Sjwerbelke. Hij stierf in 1955 aan een hersenbloeding terwijl hij aan het conservatorium klassieke muziek studeerde.
Plantsoen Gruizenstraat
Nabij het idyllische protestantse kerkje in een klein plantsoen werd in 1975 als eerbetoon aan de vele troubadours uit onze regio een beeld geplaatst. Naast Jo Erens waren dit onder andere ook Frits Rademacher, Hermans Veugelers en Chel Savelkoul. Daarna stonden er nog nieuwe troubadours op, zoals Anja Bovendeaard. Ook zij worden geëerd, maar vooral ook gestimuleerd om de wereld mooier te blijven maken met hun muziek en teksten.
Jo (of Jochem) Erens werd slechts 28 jaar oud, maar geldt bijna 60 jaar na zijn dood nog steeds als Limburg grootste troubadour. Onvergetelijk werden onder andere liederen als Zitterd (of Limburg) allein, Zefke Mols en Sjwerbelke. Hij stierf in 1955 aan een hersenbloeding terwijl hij aan het conservatorium klassieke muziek studeerde.
Plantsoen Gruizenstraat
Nabij het idyllische protestantse kerkje in een klein plantsoen werd in 1975 als eerbetoon aan de vele troubadours uit onze regio een beeld geplaatst. Naast Jo Erens waren dit onder andere ook Frits Rademacher, Hermans Veugelers en Chel Savelkoul. Daarna stonden er nog nieuwe troubadours op, zoals Anja Bovendeaard. Ook zij worden geëerd, maar vooral ook gestimuleerd om de wereld mooier te blijven maken met hun muziek en teksten.
Lambrisering van Michielskerk of paterskerk
Een buitenbeentje, maar een element met een bijzondere waarde. Kort na het midden van de 17e eeuw werd de paterskerk gebouwd door de Dominicanen. In de kerk werd aan het eind van de 17e eeuw een imposante lambrisering aangebracht van de uitheemse planten, groente en fruit die aanwezig waren in de gebieden overzee, met name Zuid Amerika. Onopvallend, maar van nabij beschouwd kleine kunstwerkjes die tot de bijzondere houtsnijkunst uit die dagen gerekend mogen worden. Geen echt leven, maar wel levensecht en daadwerkelijk voor velen een geheim…
Een buitenbeentje, maar een element met een bijzondere waarde. Kort na het midden van de 17e eeuw werd de paterskerk gebouwd door de Dominicanen. In de kerk werd aan het eind van de 17e eeuw een imposante lambrisering aangebracht van de uitheemse planten, groente en fruit die aanwezig waren in de gebieden overzee, met name Zuid Amerika. Onopvallend, maar van nabij beschouwd kleine kunstwerkjes die tot de bijzondere houtsnijkunst uit die dagen gerekend mogen worden. Geen echt leven, maar wel levensecht en daadwerkelijk voor velen een geheim…
Bedevaarttuin Mariapark
In 1867 vond in Sittard een wonder plaats, toegeschreven aan Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart, dat een pensionaire (leerling) van de Ursulinen het leven redde. Het gevolg was het ontstaan van een bedevaartplek en een explosie van devotie die in Nederland haar gelijke nooit heeft gehad. Tegen 1890 waren er meerdere miljoenen mensen lid van de aartsbroederschap die er bij hoorde. Tegenover de bedevaartkerk (die enige jaren ervoor Nederlands eerste basiliek was geworden) werd voor de grote toestroom aan bedevaartgangers een kruisgang met binnentuin (pandhof) gebouwd. In het Mariapark, zoals het werd genoemd, konden bedevaartgangers vieringen bijwonen. Door de grote ramen, die helemaal van glas in lood zijn gemaakt, was het feitelijk een grote tuin.
In 1867 vond in Sittard een wonder plaats, toegeschreven aan Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart, dat een pensionaire (leerling) van de Ursulinen het leven redde. Het gevolg was het ontstaan van een bedevaartplek en een explosie van devotie die in Nederland haar gelijke nooit heeft gehad. Tegen 1890 waren er meerdere miljoenen mensen lid van de aartsbroederschap die er bij hoorde. Tegenover de bedevaartkerk (die enige jaren ervoor Nederlands eerste basiliek was geworden) werd voor de grote toestroom aan bedevaartgangers een kruisgang met binnentuin (pandhof) gebouwd. In het Mariapark, zoals het werd genoemd, konden bedevaartgangers vieringen bijwonen. Door de grote ramen, die helemaal van glas in lood zijn gemaakt, was het feitelijk een grote tuin.
Kloostertuin en binnentuin Agnetenberg
In het klooster van Agnetenberg worden al meer dan anderhalve eeuw oudere mensen verzorgd en opgevangen. In de grote tuin achter het klooster, oorspronkelijk onderdeel van de vestingwerken van de stad, is een oase ontstaan. De rustieke 17e eeuwse pandhof, is een lust voor het oog en een weldaad voor de ziel.
Algemene Begraafplaats
Op de begraafplaats, die door ligging en aanleg een bezinningsplek bij uitstek is, ligt een aantal mensen begraven die voor de Sittardse geschiedenis van grote betekenis zijn geweest. Hieronder zijn de beroemde troubadour Jo Erens, stadszwerver Zefke Mols en Sittards beroemdste zoon, Toon Hermans. Ook een relikwie van deken Louis Tijssen, die op de nominatie staat om zalig verklaard te worden, bevindt zich nog in het graf waarin hij rustte, voordat hij in 2011 plechtig werd overgebracht naar de St Petruskerk. Oorlog en vrede worden in de markante steen van verzetsman Zef ‘de witte’ Ronden uitgebeeld, naast de kruisen van diverse militairen.
Voetvallen
De zeven voetvallen die heuvelop aan de Kolleberg staan, zijn sinds enkele honderden jaren de plek waar men biddend richting Rosakapel trok. Ongeveer honderd jaar geleden zijn de voetvallen, gesponsord door inwoners van de stad, vernieuwd.
In het klooster van Agnetenberg worden al meer dan anderhalve eeuw oudere mensen verzorgd en opgevangen. In de grote tuin achter het klooster, oorspronkelijk onderdeel van de vestingwerken van de stad, is een oase ontstaan. De rustieke 17e eeuwse pandhof, is een lust voor het oog en een weldaad voor de ziel.
Algemene Begraafplaats
Op de begraafplaats, die door ligging en aanleg een bezinningsplek bij uitstek is, ligt een aantal mensen begraven die voor de Sittardse geschiedenis van grote betekenis zijn geweest. Hieronder zijn de beroemde troubadour Jo Erens, stadszwerver Zefke Mols en Sittards beroemdste zoon, Toon Hermans. Ook een relikwie van deken Louis Tijssen, die op de nominatie staat om zalig verklaard te worden, bevindt zich nog in het graf waarin hij rustte, voordat hij in 2011 plechtig werd overgebracht naar de St Petruskerk. Oorlog en vrede worden in de markante steen van verzetsman Zef ‘de witte’ Ronden uitgebeeld, naast de kruisen van diverse militairen.
Voetvallen
De zeven voetvallen die heuvelop aan de Kolleberg staan, zijn sinds enkele honderden jaren de plek waar men biddend richting Rosakapel trok. Ongeveer honderd jaar geleden zijn de voetvallen, gesponsord door inwoners van de stad, vernieuwd.
Gemmakapel en -hofke
Net buiten het centrum ligt aan de Leyenbroekerweg het voormalig kloostercomplex van de Passionistinnen. De kapel is toegewijd aan de heilige Gemma Galgani. De kapel, van waaruit Toon Hermans, groot aanbidder van de Heilige Gemma ten Grave werd gedragen, is gelukkig nog als centrum van stilte en gebed in gebruik. In de oude kloostertuin is een aantal huizen gebouwd, op een mooie verstilde manier, als waren het begijnenhuizen. In de tuin staan een aantal bomen die na de bloei zaden laten vallen die als kralen van de rozenkrans werden en worden gebruikt..
Levetenhöfke
De hof van Olijven (levetenhöfke )is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd halverwege de Kolleberg. Het was een plek voor gebed, waarbij het innerlijk lijden van Christus wordt uitgebeeld, voordat hij de uiterlijke lijdensweg moest gaan.
Net buiten het centrum ligt aan de Leyenbroekerweg het voormalig kloostercomplex van de Passionistinnen. De kapel is toegewijd aan de heilige Gemma Galgani. De kapel, van waaruit Toon Hermans, groot aanbidder van de Heilige Gemma ten Grave werd gedragen, is gelukkig nog als centrum van stilte en gebed in gebruik. In de oude kloostertuin is een aantal huizen gebouwd, op een mooie verstilde manier, als waren het begijnenhuizen. In de tuin staan een aantal bomen die na de bloei zaden laten vallen die als kralen van de rozenkrans werden en worden gebruikt..
Levetenhöfke
De hof van Olijven (levetenhöfke )is aan het eind van de negentiende eeuw gebouwd halverwege de Kolleberg. Het was een plek voor gebed, waarbij het innerlijk lijden van Christus wordt uitgebeeld, voordat hij de uiterlijke lijdensweg moest gaan.
Rosakapel
In 1668 heerste er een grote dysenterie-epidemie in Sittard en omgeving. Sint Rosa, (toen pás zaligverklaard als eerste heilige uit Zuid Amerika), werd aangeroepen door de bewoners van de stad en toen de epidemie naliet, in 1669 uitgeroepen tot stadspatrones. Bijzonder, want Sittard is daarmee de eerste plaats in de hele wereld die haar deze eer betoonde. Pas later werd ze patrones van Lima, van Perus, van heel Zuid-Amerika. In 1675 werd op de Kolleberg ter ere van haar een kapel gebouwd, waarheen sindsdien ieder jaar een processie trekt. De kapel staat ook centraal in legenden rondom de bende van de Bokkenrijders, die in de 18e eeuw in onze regio moordden, plunderden en brandden. In de kapel werd bij een afgehakte hand de eed van de Bokkenrijders gezworen.
Memoriebos Kolleberg
In 1999 werd bovenop de Kolleberg een memoriebos aangelegd. Hierin konden mensen gesponsorde bomen aanplanten, die herinnerden aan een naaste die door ziekte of anderszins ontvallen was. Het bos is inmiddels een rustplek voor velen geworden op hun weg door het leven.
In 1668 heerste er een grote dysenterie-epidemie in Sittard en omgeving. Sint Rosa, (toen pás zaligverklaard als eerste heilige uit Zuid Amerika), werd aangeroepen door de bewoners van de stad en toen de epidemie naliet, in 1669 uitgeroepen tot stadspatrones. Bijzonder, want Sittard is daarmee de eerste plaats in de hele wereld die haar deze eer betoonde. Pas later werd ze patrones van Lima, van Perus, van heel Zuid-Amerika. In 1675 werd op de Kolleberg ter ere van haar een kapel gebouwd, waarheen sindsdien ieder jaar een processie trekt. De kapel staat ook centraal in legenden rondom de bende van de Bokkenrijders, die in de 18e eeuw in onze regio moordden, plunderden en brandden. In de kapel werd bij een afgehakte hand de eed van de Bokkenrijders gezworen.
Memoriebos Kolleberg
In 1999 werd bovenop de Kolleberg een memoriebos aangelegd. Hierin konden mensen gesponsorde bomen aanplanten, die herinnerden aan een naaste die door ziekte of anderszins ontvallen was. Het bos is inmiddels een rustplek voor velen geworden op hun weg door het leven.
Stadspark, met Bergerhof en Ophovenerhof
Het Stadspark is ontworpen als een ‘totaalconcept’ door architect Tersteeg. Het is gerealiseerd tussen bestaande historische structuren, zoals de van oorsprong 13e – 18e eeuwse Ophovenerhof en –molen, de 17e eeuwse Stenen Sluis en de 15-17ee eeuwse herenhoeve Bergerhof. Bijna honderd jaar geleden zijn er veel bijzondere bomen geplant en in het park bevindt zich ook een oude put, de St Jansput, Aan het water uit de put werd vroeger geneeskracht toegeschreven. Bij de Ophovenerhof bevindt zich een oude ‘boerderijtuin’ die door cliënten van de zorgboerderij wordt onderhouden. Op het terras zijn regelmatig streekproducten van eigen bodem verkrijgbaar.
Krombroodberg
Al honderden jaren wordt er in de Kolleberg zand gewonnen. Grote delen van de helling zijn zo afgegraven. Nadat bijna honderd jaar geleden de winning stopte heeft de natuur haar plaats weer opgeëist en is de Kolleberg een van de mooiste en meest rustieke plekken van stad en streek geworden. Niet voor niets dat dit stukje Pieterpad als een van de mooiste van het hele pad wordt beschouwd. Op tweederde van de helling licht aan de linkerzijde een duidelijk zichtbare rest van een zandgroeve. Tegenwoordig wordt het de krombroodjesberg genoemd. Krombroodjes zijn witte halvemaanvormige broodjes die tijdens halfvasten (zondag laetare) worden uitgegooid voor de jeugd. Het is een gebruik dat al in de 16e eeuw wordt beschreven. Het komt voort uit het evangelie van de wonderbare broodvermenigvuldiging. Van oudsher werden op deze dag de armen en kinderen gesteund met (luxe) wittebrood. Tegenover de krombroodjesberg ligt de verborgen en (vooral ’s avonds) mysterieuze weide waar jaarlijks het kindervakantiewerk plaatsvindt waardoor honderden kinderen een onvergetelijke vakantieperiode hebben.
Frans Klooster
In 1903 kwamen een aantal zusters van ‘La Divine Providence’ (de Goddelijke Voorzienigheid) naar Sittard om daar een ziekenhuis te beginnen. Het groeide uit tot wat nu Orbis Medisch Centrum is. Op de oorspronkelijke locatie aan de Walramstraat te Sittard staat, na de sloop van het voormalige Maaslandziekenhuis, nog steeds, als monument van barmhartigheid, het begin van dit alles, het ‘ Frans Klooster’. In een kleine tuin staat een veldkruis, als symbool van opoffering.
Het Stadspark is ontworpen als een ‘totaalconcept’ door architect Tersteeg. Het is gerealiseerd tussen bestaande historische structuren, zoals de van oorsprong 13e – 18e eeuwse Ophovenerhof en –molen, de 17e eeuwse Stenen Sluis en de 15-17ee eeuwse herenhoeve Bergerhof. Bijna honderd jaar geleden zijn er veel bijzondere bomen geplant en in het park bevindt zich ook een oude put, de St Jansput, Aan het water uit de put werd vroeger geneeskracht toegeschreven. Bij de Ophovenerhof bevindt zich een oude ‘boerderijtuin’ die door cliënten van de zorgboerderij wordt onderhouden. Op het terras zijn regelmatig streekproducten van eigen bodem verkrijgbaar.
Krombroodberg
Al honderden jaren wordt er in de Kolleberg zand gewonnen. Grote delen van de helling zijn zo afgegraven. Nadat bijna honderd jaar geleden de winning stopte heeft de natuur haar plaats weer opgeëist en is de Kolleberg een van de mooiste en meest rustieke plekken van stad en streek geworden. Niet voor niets dat dit stukje Pieterpad als een van de mooiste van het hele pad wordt beschouwd. Op tweederde van de helling licht aan de linkerzijde een duidelijk zichtbare rest van een zandgroeve. Tegenwoordig wordt het de krombroodjesberg genoemd. Krombroodjes zijn witte halvemaanvormige broodjes die tijdens halfvasten (zondag laetare) worden uitgegooid voor de jeugd. Het is een gebruik dat al in de 16e eeuw wordt beschreven. Het komt voort uit het evangelie van de wonderbare broodvermenigvuldiging. Van oudsher werden op deze dag de armen en kinderen gesteund met (luxe) wittebrood. Tegenover de krombroodjesberg ligt de verborgen en (vooral ’s avonds) mysterieuze weide waar jaarlijks het kindervakantiewerk plaatsvindt waardoor honderden kinderen een onvergetelijke vakantieperiode hebben.
Frans Klooster
In 1903 kwamen een aantal zusters van ‘La Divine Providence’ (de Goddelijke Voorzienigheid) naar Sittard om daar een ziekenhuis te beginnen. Het groeide uit tot wat nu Orbis Medisch Centrum is. Op de oorspronkelijke locatie aan de Walramstraat te Sittard staat, na de sloop van het voormalige Maaslandziekenhuis, nog steeds, als monument van barmhartigheid, het begin van dit alles, het ‘ Frans Klooster’. In een kleine tuin staat een veldkruis, als symbool van opoffering.
Duustergats
Lopend door de Duustergats, van de Rosakapel naar de begraafplaats, komt men ongeveer halverwege langs de plek waar in de oorlog een Amerikaans vliegtuig neerstortte. In de Duustergats is een herdenkingszuil geplaatst voor de piloot die de crash niet overleefde.
Protestantse begraafplaats
In Sittard bestond al vroeg een protestantse gemeente, omdat de hertogen van Gulik een gedogende houding ten opzichte van zowel protestanten als joden innamen. Al kort na 1600 hadden de protestanten hun eigen begraafplaats, die nog steeds in gebruik is. In de kleine oase van rust bevinden zich grafmonumenten uit de laatste 400 jaar, waaronder enkele opmerkelijke. Zo zullen er op weinig protestantse begraafplaatsen engelen voorkomen en al helemaal geen herdenkingsplaatjes aan Lourdes…
Meer info over de geheime tuinen
Lopend door de Duustergats, van de Rosakapel naar de begraafplaats, komt men ongeveer halverwege langs de plek waar in de oorlog een Amerikaans vliegtuig neerstortte. In de Duustergats is een herdenkingszuil geplaatst voor de piloot die de crash niet overleefde.
Protestantse begraafplaats
In Sittard bestond al vroeg een protestantse gemeente, omdat de hertogen van Gulik een gedogende houding ten opzichte van zowel protestanten als joden innamen. Al kort na 1600 hadden de protestanten hun eigen begraafplaats, die nog steeds in gebruik is. In de kleine oase van rust bevinden zich grafmonumenten uit de laatste 400 jaar, waaronder enkele opmerkelijke. Zo zullen er op weinig protestantse begraafplaatsen engelen voorkomen en al helemaal geen herdenkingsplaatjes aan Lourdes…
Meer info over de geheime tuinen