Kloosters met een kleurrijk verleden

"Huis op de Berg"

Zoals zoveel nederzettingen is ook Sittard ontstaan op een plek waar een weg een waterstroom kruiste. Vanwege de onberekenbaarheid van de beek, vestigde men zich op de hoger gelegen helling, een “sit(t)er(t)”, vandaar de naam Sittard.

Rond het jaar 1000 bestond de nederzetting Sittard uit de versterkte woning van de heer, gelegen op een heuvel, een voorburcht die eigenlijk een boerderij was, en de nederzetting zelf met enkele huisjes om de kerk. De woning van de heer van Sittard lag waar nu het oudste gedeelte van het Kloosterkwartier ligt, aan de Oude Markt. Op de plek van het huis van de heer werd later het "Huis op de Berg" gebouwd.

Kloosterkwartier

Het Kloosterkwartier bestaat eigenlijk uit twee kloosters. Het Dominicanenklooster en het aangrenzende Ursulinenklooster zijn door allerlei uitbreidingen in het verleden samengegroeid tot één groot complex en zeker een bezoekje waard.   

Dominicanenklooster

In het zeventiende-eeuwse Dominicanenklooster zijn door de eeuwen heen ook onderwijsinstituten gevestigd geweest, zoals het Collegium Albertinum (1632-1797) en het Aloysiuscollege (1851-1900). Beide instellingen genoten grote bekendheid. Deze plaats aan de Oude Markt kent een bebouwingsgeschiedenis die teruggaat tot de dertiende eeuw.

Ursulinenklooster

In 1843 vestigden de zusters Ursulinen zich in het zeventiende-eeuwse Huis op de Berg aan de Oude Markt. Zij startten hier een opvoedingsinstituut voor jonge meisjes uit Sittard en omgeving. De opleiding stoomde ‘jonge juffrouwen met genoegzame kundigheden begaafd’ klaar om in de ‘hogere kringen van het burgerleven te treden’.

De zusters zorgden niet alleen voor voorgezet onderwijs, maar ook voor lager onderwijs, een bewaarschool en zelfs een naai-, brei- en stopschool. De Ursulinen hebben door hun onderwijs gedurende meer dan honderd jaar een grote rol gespeeld op het gebied van vrouwenemancipatie in de regio. Zo stonden zij aan de basis van de MMS en realiseerden ze in 1949 klaar een erkend gymnasium, waardoor wetenschappelijk onderwijs voor meisjes uit Sittard en de regio mogelijk werd. Verder werden vanuit hun klooster aan de Oude Markt onder meer kloosters gesticht in Londen, Batavia en Zuid-Afrika. De plaats waar ze zich midden negentiende eeuw in Sittard vestigden, kent een bebouwingsgeschiedenis die teruggaat tot de elfde eeuw.

Metamorfose Kloosterkwartier

Het ensemble van zeven rijksmonumenten heeft een enorme metamorfose ondergaan. Inmiddels bevat het Kloosterkwartier een luxueus hotel, riante koopappartementen en penthouses. Van sobere huisvesting voor kloosterlingen naar een state-of-the-art complex met veel aandacht voor luxe en comfort.

Schootsvelden

In de middeleeuwen lag rond de omwalling van vestingstad Sittard het schootsveld: een open ruimte die de artillerie gebruikte bij dreigende aanvallen en om vrij zicht rondom de stad te hebben. Daarom was in dit gebied geen bebouwing toegestaan. Na de verwoesting van Sittard in 1677 werden in de schootsvelden volkstuinen aangelegd. Later werd het gebied bebouwd. Inmiddels zijn de meeste gebouwen weer gesloopt, om de historische situatie deels in ere te herstellen. De schootsvelden vormen nu dan ook een parkachtige rand rondom de historische binnenstad. Van hieruit heeft u een prachtig uitzicht over de stadswal en de binnenstad met de fraaie kerken, kloosters en vele andere monumentale gebouwen.

Klooster Abshoven

Klooster Abshoven werd gebouwd in 1715 als hoeve. Het omliggende buurtschap kreeg ook de naam Abshoven. Begin 20e eeuw groeide de abdijhoeve uit tot een volwaardig klooster. Vanaf 1901 deed het markante gebouw dienst als zusterklooster met daarin een kindertehuis, Huize Abshoven. In 1995 brak er brand uit in het pand, dat toen al een tijdje leeg stond. Na de brand verkommerde het complex, maar inmiddels zijn de kapel en het klooster aan de buitenkant geheel gerestaureerd. Sinds juni 2014 is er weer volop leven in dit prachtige monument en is de kloosterkerk smaakvol omgetoverd tot de sfeervolle Brasserie Abshaove.